In het evangelie van Johannes lezen we dat Maria, de moeder van Jezus bij het kruis stond (Joh. 19, 25-26). Hoe tragisch: een moeder die de executie van haar zoon bijwoont. Een beeld dat, gelovig of niet gelovig, toch altijd weer aangrijpt en door artiesten werd omgezet in woord, beeld en klank. Aan de hand van enkele kunstwerken willen we stilstaan bij de passie, het lijden van Jezus, en met hem van vele mensen toen en nu die bij het kruis staan zoals de moeder, stabat Mater.
Ik wil beginnen met een vers van de Vlaamse dichter Roger de Neef, gepubliceerd in zijn dichtbundel "Grondgebied" (uitg. Poëziecentrum, Gent, 2018, blz.89). Dit gedicht heeft vele lagen en verwijst naar meerdere andere kunstwerken. Vandaag en in volgende posts zal ik enkele verwijzingen aangrijpen om telkens een bepaald facet van deze Maria onder het kruis van naderbij te bekijken. Hier het gedicht.
STABAT MATER
Sinds eeuwen sta ik te kijk
Zonder leeftijd
Alleen ziel
 |
| (©wikipedia.nl Michelangelo : Piëta 1499) |
Grimas en afbeelding
Van geluid
Marmer dat zingt
En zich op iedere plaats bevindt
Eia Mater, fons amoris,
Me sentire vim doloris
Fac, ut tecum lugeam
Altijd oog in oog
Waar schoonheid bloedt
Onze oren gespijkerd
Op de octaven van licht
Want verdriet verbloedt
Betast en streel
Het marmer van de beeldhouwer
Die me nooit zag
Zoek me in het werk van toondichters
En alle schilders achteraf
Zelfs dat getuigenis zonder mij
De foto met het kind voorover
Verdronken in het zand
In kleur in de krant.
De dichter licht in zijn bundel toe dat hij bij dit vers onder anderen dacht aan het beeld van Michelangelo 'Piëta', die het moment toont nadat de gestorven Jezus van het kruis is gehaald en ligt in de schoot van zijn moeder. In de Sint-Pietersbasiliek in Rome kan je dit werk zien.
De laatste strofe maakt allusie op de verdronken Syrische peuter Alan, die als vluchteling dood aanspoelde op een Grieks strand in september 2015 en wiens foto wereldwijd ging.
[vertaling van de Latijnse tekst, een passage uit het Middeleeuwse gedicht Stabat Mater Dolorosa:
"Geef o Moeder, bron van liefde,
dat ik de heftigheid voel van uw pijn,
dat ik samen met u klaag."]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten