De uitdaging van de woestijn

 Gedurende de voorbereidingstijd van Pasen worden we uitgenodigd om onze woestijn te verkennen en zo onze relatie met God en met de mensen scherp te stellen. Die twee gaan samen: hoe we kijken naar God tekent hoe we omgaan met onze medemens en omgekeerd. De ethicus Roger Burggraeve kan ons daarbij inspireren dank zij het interviewboek Hoog tijd voor een andere God. Bijbels diepgronden naar de ziel van ons mens-zijn. Roger Burggraeve in gesprek met Guido Caerts & Paula Veestraeten (uitg. Davidsfonds, 2015). Een must voor hedendaagse zoekende mensen die zichzelf willen ontdekken en een mooi boek om te lezen in voorbereiding naar Pasen. Ook wie zegt areligieus of antireligieus te zijn zou het moeten lezen, want ook die visies zijn gebaseerd op een bepaald soort beeld dat men heeft over (een) god. 

Hier een wat langer citaat uit het slothoofdstuk van dat boek.

"Jezus godsbeeld is niet helemaal nieuw. Hij heeft het wel scherp gesteld. God is niet de hoog verhevene die de touwtjes van ons leven in handen heeft en die de mens klein houdt. Levinas heeft het als volgt geformuleerd : Ik ben de auteur van mijn eigen bestaan, niet de acteur in een spel waar een ander de regie van heeft, zonder dat ik inzage heb in het script. Niet in deze God geloven, is het begin van een crisis die ruimte schept voor een ander godsbeeld.

(Michelangelo Sixtijnse Kapel
God scheidt het water van de aarde
©wikipedia)

Dat andere godsbeeld legt de verantwoordelijkheid, de autonomie bij de mens zelf. Maar het is geen vrijblijvende autonomie. Ook geen neutraal auteurschap, maar een dat moet gedeeld worden. De mens moet zich laten raken. Daaruit ontstaat broederschap, verantwoordelijkheid en zorg voor de ander, ook voor de schepping. In het heersen dat Jezus verkondigt, zit een ethiek die verbinding schept. God is liefde, er is niets anders. En het is de ethische opdracht van de mens om die Liefde in de wereld te brengen.

(...)

(Rembrandt : De terugkeer  van de
verloren zoon
©Hermitagemuseum)

Geloven in de boodschap van Jezus staat dus haaks op de duale orde met een god-regisseur die ons leven beheerst aan de ene kant, en de afhankelijke mens die zijn lot ondergaat aan de andere kant. Het is overigens opvallend hoe de huidige terugval van het christelijke geloof gepaard gaat met een maatschappelijke terugkeer naar die duale orde. Of zou het toeval zijn dat horoscopen en allerlei nieuwe en oude magische praktijken vandaag duidelijk in opmars zijn? Als een middel om de krachten die ons te boven gaan en die ons leven beheersen, te bezweren en gunstig te stemmen. Zowel Friedrich Nietzsche als Maarten Luther krijgen gelijk: als God dood is, komen de goden in de plaats. Als de Bijbelse God van de kenotische liefde verdwijnt, [kenosis=zelfontlediging cfr. bvb. brief van Paulus aan de Filippensen 2, 5-8] staan oude en nieuwe goden op om vrolijk op het graf van de 'dode God' te dansen." (Burggraeve, ibidem, blz. 190-191).

De uitdaging van de woestijn is de confrontatie aangaan met onze oude en nieuwe (af)goden die de God van Jezus Christus altijd opnieuw willen dood verklaren. We moeten sterven aan deze goden om met Christus te verrijzen tot de Liefde van de Ene, Onzegbare, Barmhartige. Een opdracht die we niet kunnen klaren in 40 dagen, maar het is nooit te laat om er een begin mee te maken.