Evangelist Borges -01-

Kunst die spreekt: Documenta 14

In de Duitse stad Kassel was er deze zomer de vijfjaarlijkse editie van de kunstmanifestatie Documenta, editie 14.

Vele kunstwerken willen op hun manier onze tijd vertolken of becommentariëren.

Zo plaatste de kunstenaar Olu Oguibe op de Königplatz in het centrum van de stad een obelisk. Deze klassieke vorm die veelal gebruikt werd door heersers om hun heldendaden aan de bevolking te tonen en zo hun positie te bevestigen krijgt in Kassel een heel andere betekenis dank zij de zin die er in vier talen wordt getoond. Een tekst uit het evangelie volgens Mattëus (25,35).

Maria in Utrecht -5-

Deze reeks over de tentoonstelling "Maria" in het Museum Catharijneconvent te Utrecht (afgelopen op 20 augustus) wil ik afsluiten met inspirerende woorden die ik gelezen heb in het museummagazine dat rond deze tentoonstelling werd samengesteld.
Op blz. 43 is daar een column van de protestantse bijbelwetenschapper en gewezen professor theologie Sijbolt Noorda. Hij schrijft over zichzelf:  "Opgegroeid in het kale protestantisme, met zijn onversierde kerken, zijn strakke redeneringen en zijn godsbeeld op lichtjaren afstand, ben ik van jongsaf gefascineerd door Maria."
Als theoloog relativeert hij zijn eigen vakgebied met deze bedenking:
"Theologie, de leer van de kerk, wordt als basis van het geloof sterk overschat. Daar ligt niet de aantrekkingskracht. Die schuilt in de herkenbaarheid van het verhaal, van de personages erin. En daarvoor moet je bij Maria zijn. Zij is als het ware de menselijke toegang tot de goddelijke kant."

(Rembrandt: De vlucht naar Egypte)

Noorda stelt vast dat in de loop der geschiedenis de kerk altijd weer bekritiseerd is geworden, met soms heel extreme uitwerkingen. Bij de calvinistische beeldenstormers en de Franse revolutionairen leidde dit tot massale vernietigingen.
Naar aanleiding van deze Mariatentoonstelling zegt Noorda hierbij over deze extremistische kerkcritici: "Was de kerkkritiek maar gebleven bij de wijsheid van Erasmus: 'Geen enkele cultus is Maria aangenamer dan wanneer je haar nederigheid navolgt.'   Mooi dat in het herdenkingsjaar van de Reformatie juist Maria in de spotlights wordt gezet!"

Deze protestantse geleerde wijst ons Maria als de menselijke dimensie van het christelijke geloof en als de gelovige wijsheid die alle rationaliteit ver overstijgt.