Veertigdagen leven in uitstel

 De tijd naar Pasen toe is traditiegetrouw een tijd van 'vasten' en uitstel van onze bevrediging , van vrijwillig minderen, van vrijwillig trager en aandachtiger leren leven om zo onszelf open te stellen voor het Paasmysterie en voor Jezus die ook in ons hart Pasen wil houden, doortocht.

Maar wat wij als christenen proberen is in feite een diep menselijk gebeuren. De filosoof Cornelis Verhoeven heeft daar behartigenswaardige dingen over geschreven die op zich ook een soort vastenbezinning mogen genoemd worden. 

(een profeet
Musée du cloître 
de N.D. en Vaux
Châlons-en-Champagne
eigen foto sept. 2019)

"Allerlei verschijnselen in het menselijk leven zijn te karakteriseren als uitstel van bevrediging, als een omweg daarheen. Behalve de honger en de kookkunst kunnen we ook andere behoeften en hun bevrediging bezien in het licht van dit uitstel. Het seksuele leven is de mens en het dier gemeenschappelijk eigen. Maar dat wat we erotiek noemen is typerend voor de mens en wel meer naargelang de mens een meer cultureel en ethisch gedifferentieerde mens is. Cultuur is het ritardando [=vertraging] in de bevrediging van behoeften. (...) 

Het uitstel maakt dus de behoefte tot iets menselijks. Het uitstellen van de bevrediging van zijn behoeften maakt een wezen tot een menselijk wezen dat in het uitstel leeft en daar, geïnstrumenteerd met zijn eigenmachtigheid, de dialoog met het gebeuren aangaat. (...)

De ascese behoort tot het menselijk leven. Ook zij houdt verband met het uitstel van de bevrediging en de cultuur van de identiteit. Zij is als het ware zelf de kunst van het uitstellen, niet met de bedoeling het genot van de bevrediging tot een maximum op te voeren, maar met het oog op het bereiken van het juiste menselijke niveau. Zonder ascese is het menselijk leven niet denkbaar en raakt de bevrediging van de behoeften uit de menselijke koers en ontaardt zij in gewelddadigheid. " (uit: Inleiding tot de verwondering, uitg. Ambo, 1967, blz. 168-169 passim)

We geloven dat Jezus mens is geworden. Deze bedenkingen van de filosoof Verhoeven zijn voor mij een bezinning op dit mysterie van de incarnatie, van God die in ons 'vlees' kwam leven. Jezus toont ons, zoals de filosoof Verhoeven, hoe we het juiste menselijke niveau kunnen beleven.