Quia ergo femina : naar aanleiding van Maria Ten Hemelopneming -1-

 Straks op 15 augustus viert de Roomse kerk het feest van Maria Ten Hemel Opgenomen. Midden de oogstmaand wordt gevierd dat het leven van Maria voltooid wordt -geoogst wordt- doordat ze na haar dood ten hemel zou zijn opgenomen. 

De figuur van Maria is doorheen de eeuwen opgeladen met vele betekenissen en associaties: model van de Kerk als gelovige gemeenschap, model van de individuele gelovige, pionier van de gelovigen, tegenbeeld voor de zondige Eva, ...

De bijzondere en zeer getalenteerde vrouw Hildegard van Bingen (1098-1179) was kloosterzuster en later abdis (kloosteroverste), schreef muziek en liedteksten, verzamelde kennis over medicijnen en beschreef dit in boeken, beschreef haar gebedservaringen en is tot op vandaag voor velen een lichtend voorbeeld. In de voorbije jaren is haar muziek meer en meer in de belangstelling gekomen en hier wil ik in enkele berichten stilstaan bij een van haar Maria-liederen.

Via de recente vertaling door Patrick Lateur kan iedereen die  wil dichter komen bij de liederen van Hildegard. 

Ik wil de antifoon "Quia ergo femina" wat nader verkennen. 

Eerst even de tekst met de vertaling door Lateur zoals die staat in het boek Hildegard van Bingen, Symphonia - Gezangen, uitgeverij Halewijn, Antwerpen, 2022, blz. 32-33.

Quia ergo femina mortem instruxit,

clara virgo illam interemit,

et ideo est summa benedictio

in feminea forma

pre omni creatura,

quia Deus factus est homo

in dulcissima et beata virgine.

          Daar een vrouw dus bouwde aan het huis van de dood

          brak een stralende maagd het af.

          Daarom is de hoogste zegening te vinden

          in de gedaante van de vrouw,

          meer dan in elk schepsel.

          Want God is mens geworden

          in de allerliefste en gezegende Maagd.

Je kan een heldere uitvoering van de antifoon via onderstaande link beluisteren.

Twee elementen haal ik nog even uit deze antifoon. Maria wordt geplaatst tegenover Eva; Maria is de nieuwe Eva die herstelt wat door de eerste Eva werd verminkt. Ten tweede is er de metafoor van het bouwen en afbreken van een huis. Abdis Hildegard was zelf een nieuwe abdij aan het bouwen (Rupertsberg) en ziet in Maria de architect van de Stad Gods, de kerk als stad Gods. De vrouw wordt hier bezongen als bron van de grootste zegening, dank zij en omwille van Maria's rol bij de menswording van Christus.