De pelgrimstocht van dichter Tijl Nuyts eindigt op het Vaderlandsplein... De zoeker heeft zijn vaderland gevonden en hij weet dat zo'n vaderland pas echt kan zijn als alle mensen er zich thuis voelen. Hier heeft Nuyts een apart motto bij dit laatste vers van zijn pelgrimsreeks, nl. een stukje uit het lied 'Yeux disent' van de Parijse rapper Lomepal. Het is een eenvoudige tekst zodat ik erop vertrouw dat elke lezer dit wel zal begrijpen.
"Yeux disent le contraire, yeux disent le contraire.
Oups, je l' ai touché dans le coeur - aië aië.
Je l' ai touché dans le coeur - aië, aië."
De verhalen van Jezus' Pascha (zijn doorgang door het lijden heen naar een opstandingsleven) staan vol met ontmoetingen waar mensen al dan niet geraakt worden in hun hart : Judas en Petrus tijdens het Laatste Avondmaal en in de tuin van Getsemane; Petrus op de binnenkoer van Pilatus; Pilatus zelf; Veronica tijdens de kruisweg; de goede moordenaar op Golgotha; Maria Magdalena bij het graf; de leerlingen van Emmaüs; de apostelen opgesloten in het cenakel, eerst zonder en dan met Thomas.
Het idee van de rapper Lomepal sluit aan bij de filosofie van de Joodse Emmanuel Levinas die zegt dat er van het gelaat van de andere mens een gebiedend appèl uitgaat als we de blik echt tot ons toelaten. Via de blik van een ander komt een Andere werkelijkheid ons leven binnen. Via de openheid voor het bijzondere van de ander ont-moeten we het mysterie in onszelf, worden we geraakt in ons hart. Met recht en reden mag deze laatste halte op de pelgrimstocht verwijzen naar Jeruzalem waar zich het Pasen van de Heer heeft voltrokken. Elke plek ter wereld kan een nieuw Jeruzalem worden als we ons laten raken door pijlen van liefde.
VADERLAND / PATRIE - JERUZALEM
Je laat je haar knippen bij de Aramese kapper.
'Voulez-vous un peu de wax dedans, monsieur?"
vraagt de geblondeerde dame je in de taal van Christus.
In de buurtsupermarkt hangt de sinaasappelgeur
als een spook boven de rekken. Wanneer je naar huis
loopt met een brood als een spons in je rugzak,
zie je dat de kerk wordt omsingeld
door auto's en huilende mensen.
In het middelpunt van de massa, bedolven onder
witte bloemen, wacht een glimmende zwarte wagen.
Eén tramhalte verderop, in de schaduw
van de bomen bij de spoorwegbedding,
weent Teresa met de menigte mee.
 |
| (©ANP) |
En je durft het bijna niet te zeggen,
maar ze lijkt wel geraakt door
een pijl van de meest pure liefde.
(uit: Nuyts, Tijl, Vervoersbewijzen, 2021, blz. 43)
Een aantal elementen uit dit vers kan je linken aan het Paasverhaal : Maria Magdalena die in het Hebreeuws wordt toegesproken door de Verrezen Heer bij haar naam en waarop zij antwoordt in het Hebreeuws 'Rabouni' (hier wordt de 'je' aangesproken in het Aramees)(cfr. Joh. 20). Het sponsige brood doet mij denken aan de romeinse soldaat die de stervende Jezus wat azijn te drinken geeft via een doordrenkte spons (cfr. Joh. 19, 29). De centrale scène is een begrafenis...en draait nu net niet het hele pascha-gebeuren rond dood en opstanding? De dichter voert dan een Teresa ten tonele, die mee weent met de bedroefden rond de lijkwagen en die Teresa lijkt wel geraakt door een pijl van de meest pure liefde. We zien hier de heilige Teresa van Avila die in haar visioen doorstoken werd door een liefdespijl (vereeuwigd door de beeldhouwer Bernini). En het geraakt zijn door een pijl veroorzaakt een wonde...waardoor we terug bij Jezus uitkomen, die vanaf zijn dood is getekend door de vijf wonden, zelfs in zijn opgestane gedaante.
Pasen anno 2023 heeft plaats in het Brusselse Jeruzalem rond het Vaderlandsplein. Het is een gebeuren van nu, mede dank zij deze verzen van Tijl Nuyts.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten