2 juni 2018

Evangelist Borges - een leeswijzer-

Van tijd tot tijd geef ik hier een aforisme van de Argentijnse schrijver J. Borges. Zijn reeks korte gezegden noemt hijzelf 'fragmenten van een apocrief evangelie'.
Hij borduurt voort op evangelieteksten die hij heeft gelezen en overdacht. Wie een beetje vertrouwd is met de Schriften zal bij elk fragment van Borges onmiddellijk een verband kunnen leggen met deze of gene evangelietekst.
Voor mij is die creatieve omgang een mooie basis ter meditatie. In het poëtische verwerken van het evangelie door Borges klinkt voor mij ook iets door van het Woord Gods. Deze aforismen confronteren mij met mijzelf en met mijn interpretatie van bepaalde evangeliefragmenten.

"De oude teksten noemen deze inwendige confrontatie tussen Woord en hart, de meditatio, niet meditatie - overweging in onze meer rationele zin van het woord, maar in de primitieve betekenis van een voortdurend herhalen, een geduldig prevelen van dezelfde woorden. Cassianus noemt dit de volutatio cordis (Collationes10,13), het wiegen van het hart dat op en neer gaat als een schip, zwalpend op de deining van de Geest, en zo het Woord van God in zich heen en weer rolt en wentelt om het zich langzaam eigen te maken. In de middeleeuwen gebruikte men daarvoor een onverwacht maar zeer suggestief beeld ruminari: het kauwen van het Woord. ...Het beeld is een beetje rauw, maar toch zeer duidelijk: het spreekt van rust, van helemaal in beslag genomen zijn, geduldig verwerken."
De gewezen abt André Louf geeft hier in zijn nog altijd zeer waardevol boek "Heer, lees ons bidden" (Tielt, 1973, blz. 75-76) weer hoe ik deze aforismen van Borges probeer te benaderen. Ook u, lezer, wil ik bij deze uitnodigen al mediterend jezelf via Borges te plaatsen voor het Woord van God.
En deze meditatio wil een voorspel zijn op het gebed. Daarom waarschuwt Dom Louf iets verder heel terecht: "We moeten hier natuurlijk weer goed opletten, dat we niet afwijken tot een intellectuele analyse van een of andere waarheid betreffende God." (ibidem, blz. 76).
Deze fragmenten kunnen ons hart voeden, wat heel iets anders is dan het voeden van het verstand. Het blijven natuurlijk 'apocriefe teksten' zoals Borges ze zelf noemt, bijwoorden die het Woord proberen te benaderen, toe te lichten, te actualiseren, te verinnerlijken.
Daarom wil ik op deze blog zuiver de tekst geven zonder mijn associaties erbij. Zo heeft elke lezer de vrijheid om zijn verbanden te leggen en niet te snel in de val van een zuiver rationele, intellectuele analyserende benadering te trappen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten