God dichten tot Hij opengaat -16-

 De bloemlezing "Van God los", samengesteld door Koen Stassijns en Ivo Van Strijtem (Lannoo, 2011) bevat ontzettend veel mooie verzen over religie in al zijn aspecten. Een van de teerste vind ik onderstaande korte vers van de Nederlandse dichteres M. Vasalis.

In een kwetsbare vlinder die zomaar voorbijvliegt ziet de dichteres God geopenbaard, maar tegelijk beseft ze hoe broos en vluchtig dat is, hoe een donkere schaduw hangt over de frisheid. Deze enkele lijnen nodigen uit om oplettend ze zijn voor wat zomaar aan ons voorbijkomt in de natuur maar even zo goed via mensen ; zo kan God ons nabij komen...

De zomerwei des ochtends vroeg.

En op een zuchtje dat hem droeg

vliegt een geel vlindertje voorbij.

Heer, had het hierbij maar gelaten.

(Van God los, blz. 189)

(© ARK Natuurontwikkeling)

Zoals de profeet Elia Gods nabijheid beleefde : niet in storm of aardbeving of vuur.  "Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries." (Nieuwe Bijbelvertaling boek 1 Koningen 19,12), zo lees ik deze ervaring ook in het vers van Vasalis.

Maar in de laatste lijn verzucht de dichter: God, had het hierbij gelaten! Waarom ze dat zegt is niet zo duidelijk: een verlangen naar ongeschondenheid en eenvoud? een verwijt dat Hij zijn werk 'verknoeit' heeft doordat die broosheid alsmaar bedreigd en vernietigd wordt? een gevoel van onmacht omdat de natuur niet zo luchtig is als dat zomerochtendbeeld? We hebben er het raden naar en dat maakt juist de sterkte uit van dit gedicht. Als lezer worden we terug geworpen op onszelf. En als gelovige kan het verhaal van Elia ons hier ook een lezing voorstellen die best confronterend is.

Icoon profeet Elia
©Abdij van Tongerlo

Elia is moe van het tegen de stroom in roeien en van de confrontatie met de machthebber van zijn dagen, koning Achab en koningin Izibel. Hij trekt zich terug in een spelonk en daar beleeft hij sterke emoties en ervaringen: storm en vuur, maar daarin herkent hij zijn God niet. Dan volgt een zachte wind : daar is God volgens de vurige profeet Elia.  De stille bries lokt hem terug op pad om onrecht en machtsmisbruik terug te bestrijden. Deze frêle stille wind wordt de nieuwe levensadem van Elia, de kracht om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Want, als er een iets duidelijk is uit de verhalen van Israël en van Jezus, dan is het dat de mens altijd weer en altijd weer opgeroepen wordt zich in te zetten voor anderen. 

In verband met deze passage raad ik een overweging aan van de Antwerpse historicus en protestantse theoloog Dick Wusten :

https://dick.wursten.be/preken/1kon19.htm