11 mei 2023

Huub Oosterhuis - voorbij alle woorden - 3 -

 De man die duizenden Nederlandstalige gelovigen woorden aanreikte waarmee ze hun hedendaagse geloofsproberen tot uitdrukking brachten is nu ingegaan in de mysterieuze stilte van de dood. Huub Oosterhuis is op Pasen overleden in zijn negentigste levensjaar. 
Over taal heeft hij veel gedacht, gesproken en geschreven.
"Er zijn twee talen in de taal, twee manieren van spreken, twee niveaus van taalgebruik. Er is een taal van klare waarheden, begrippen en formules. De taal van de heldere logica, de objectieve informatie, de exacte wetenschap. Er staat wat er staat, je zegt wat je bedoelt, zo precies mogelijk en eenduidig. (...)Het is goed dat deze taal er is, onze wereld kan niet zonder, en iedereen verstaat en spreekt die taal wel een beetje. Maar nooit als hij zijn hart wil luchten en zeggen wil wat in hem is, verborgen en bijna onnoembaar. Als het gaat over liefde en dood is die eerste taal, die eenduidige manier van spreken, niet alleen ontoereikend maar ook gevaarlijk.
Er is een tweede taal, diep onder de eerste taal, als een veel oudere aardlaag, of wijd om de eerste heen: 'tweede' in aandacht en waardering, en ook weerlozer en bescheidener dan de eerste. De taal van wat eigenlijk niet te zeggen is; die je spreekt om niet helemaal te hoeven zwijgen, taal van ontroering en extase. Die tweede taal is veelduidig, dubbelzinnig, paradoxaal: alles is niets, hier is ver weg, mijn zoon was dood en is weer levend geworden.
(...) De tweede taal is de taal van de mythe en van de poëzie. (...)
Zij die van de God van Jezus getuigen, in Israël of waar dan ook, en geroepen zijn om Zijn woorden te vertolken en door te geven, spreken de enige taal die aan Hem gewaagd is, Hem recht doet en ruimte laat: de taal van mythe en poëzie. Taal van versluiering: om te zeggen wat niet kàn gezegd en toch gezegd moet worden, telkens opnieuw, telkens anders."(Oosterhuis, Huub, En ik zag: een nieuwe wereld. Proeven van bijbelse prediking, uitg. Amboboeken, Baarn, 1984, blz. 52 e.v. passim)
Deze tweede taal waarin Oosterhuis zich thuis voelde kan ons iets laten vermoeden van het mysterie waaraan hij nu deel is geworden.
Deelgenoot van een licht dat ieder wil aanstoten als de Pascha-tijd , de doortocht-tijd is aangebroken.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten