De film "Youth" van regisseur Paolo Sorrentino en het Hooglied.

In 2015 bracht de Italiaanse filmregisseur Paolo Sorrentino een voor hem typische film uit, Youth.
Twee oude mannen, kunstenaars en vrienden, verblijven in een luxehotel in Zwitserland, schitterend gespeeld door Michel Caine en Harvey Keitel. Als uitbollende dirigent en regisseur kijken ze terug op hun levens en becommentariëren hun eigen familie en de andere hotelgasten. Achter de horizon weten de hoofdpersonen ook de dood. De film toont verfijnde decadentie en balanceert tussen kitsch en kunst. Naast de top-vertolkingen, de kleurenpracht en de soms spitse dialogen speelt ook de muziek een belangrijke rol.

Een deel van de filmmuziek is gecomponeerd door David Lang. Een van de songs die mij bijzonder intrigeerde, mede door zijn bezwerende minimalisme, is "just". Hierbij inspireerde de componist zich op  het Bijbelse boek dat we kennen als het Hooglied. Dit boek is een buitenbeentje in de Bijbelse bibliotheek omdat het de liefde van een man en een vrouw bezingt én dit op een heel sensuele manier.
Onlangs ontdekte ik op het internet een uitvoering van dit lied mét de projectie van de tekst. Bijzonder is dat op het einde de componist in een korte tekst uitleg geeft. Ik geef  hier ingekort mijn lezing van deze toelichting.
In de Joodse traditie is het Hooglied een metafoor voor ons verlangen naar de Eeuwige. In deze context zijn de woorden van dit lied ook belangrijk. De man en de vrouw hebben eigen kenmerken en attributen die hen aantrekkelijk maken voor de ander. Bij mensen is dit normaal, maar in de relatie God - mens betekent dit dat de tekst sleutels aanreikt om eigenschappen van God te ontdekken en dan kunnen we lezen hoe deze goddelijke kenmerken ons willen bekoren.
De componist zegt dat hij voor zijn tekst eerst een lijst maakte met de eigenschappen en attributen van de man en de vrouw. Dan schreef hij een tekst waarbij hij probeerde duidelijk te maken wie er spreekt door elke zin die de man spreekt te laten beginnen met "just your" en elke zin die de vrouw spreekt met "and my". Interessant is ook in deze tekst over gedeelde liefde dat er slechts zeven keer sprake is van "ons".
Samen met de litanie-achtige tekststructuur en de repetitieve minimalistische muziek zorgt deze muziek voor een bezwerend effect.
Hierbij de link https://www.youtube.com/watch?v=016Zt5iGuAA

(Marc Chagall : Lied der liederen
afbeelding gevonden op internet)

Deze ontdekking werpt voor mij een nieuw licht op de film van die soms knorrige, soms ondeugende oude mannen die zwelgen in de luxe en de leegte. Onder en doorheen het vertelde verhaal mogen we kijken naar mensen die in hun menselijke relaties ook proberen zichzelf te bepalen tot een God, een Eeuwige Ander. Ik zal de film toch even moeten herbekijken.