Het nieuwe Jeruzalem ligt in Brussel ... of niet? - een bijzonder project

Eind vorig jaar vierde de Vrije Universiteit Brussel haar 50ste verjaardag met een wel bijzondere tentoonstelling met als hoofdtitel: JRSLM, en ondertitel: "paradise lost again"(17 okt. tot 14 dec. 2019).  De VUB is als Vlaamse telg van de ULB opgericht om op te voeden tot "vrije mensen". Voor de stichters van toen betekende dit : niet geknecht door enige religie of ideologie. 
Maar in de brochure bij de tentoonstelling stellen zij vast: "De rode draad van het project is de idee dat alle beschikbare kennis op onze campus verzameld, niet volstaat om uit te komen bij een vrije mens. De zoektocht naar spiritualiteit is ook onze opdracht die we moeten durven claimen."
Merkwaardig dat een vrije universiteit de zoektocht naar spiritualiteit claimt. Elke bezoeker werd bij aanvang nog eens persoonlijk aangesproken en ingelicht over dit project en het uitgangspunt erbij : meerdere studenten hebben iets met religie en wat moeten we als VUB daarmee. De wereld is blijkbaar niet enkel (be)grijpbaar door en vanuit de universitaire kennis.

JRSLM is dan ook een goede titel om te verwijzen naar dé stad van de monotheïstische godsdiensten: Jeruzalem. Deze stad roept bij gelovige Joden, christenen en moslims emoties op die doorheen de geschiedenis hebben geleid tot oorlogen en conflicten en dat nog doen tot op vandaag. 
Maar de expositie focuste niet op deze stad als bron (en/of excuus voor) van conflict en oorlog. De opzet en het parcours van de tentoonstelling toont de veelzijdigheid van het fenomeen 'geloof'. Je vindt er licht en duisternis,  het rationeel verklaarbare en mystieke. Als gelovige vond ik deze voorstelling heel betrouwbaar en met respect voor de religieuze mens en zijn gevoeligheden. Wat een andere benadering dan de clan Vermeersch in de universiteit Gent die alle vormen van geloof resoluut afwijzen als irrationeel en dus mensonwaardig. Deze  benadering in de VUB blijft wel onderhuids enige argwaan hebben voor religie zonder evenwel de dialoog en openheid te belemmeren.
Bij de jonge kunstenaars vond je meerdere verwijzingen naar de idee van een Anti-Christ en dat vond ik wat onrealistisch voor de Vlaamse situatie. Op duizend preken van pastoors of dominees in Vlaanderen zal er misschien één zijn waarin de Antichrist wordt vernoemd. Maar ja, film en TV-series van Amerikaanse origine hebben vaak een 'evangelical' inslag en daar is zo'n taalgebruik veel voorkomend. Voor vele jonge mensen is dat beeld bepalend voor hun idee over geloof.