4 februari 2020

Een open raam: zoektocht naar uitzicht. Psalm 119


Zoals ik bij het opstarten van deze blog heb aangegeven, kan ik mij vinden in vers 130 uit psalm 119 (zie label: aanhef en opzet). In de loop van de voorbije twee jaar en 9 maanden heb ik gaandeweg ontdekt hoe dit beeld van het open raam een veelheid aan associaties, speculaties en verbeeldingen wakker maakt (of gemaakt heeft) bij filosofen, exegeten, theologen, schilders, dichters, en dies meer. In deze en eerstvolgende posts wil ik met jou enkele van deze ontdekkingen delen.
Maar eerst even iets over de psalm waaruit dit vers komt. Over de plaats en betekenis van psalmen kan je ook lezen in het nieuwste nummer van het tijdschrift "De Kovel" (nr. 61), waarin ik bijdragen heb geschreven over hedendaagse toonzetting van psalmen en over de verbeelding van psalmen in de hedendaagse beeldende kunsten. 
Maar dus nu over psalm 119 waar ik de titel van mijn blog heb gevonden: deze psalm is een van de meest bijzondere psalmen, een buitenbeentje wat betreft lengte en opbouw.  
Benoît Standaert osb zegt over deze psalm : "De langste van alle 150  psalmen is een spel. Hier wordt gespeeld met letters, woorden, begrippen binnen een veeleer streng, zelf opgelegd kader(...)Nagenoeg elke letter dekt bovendien in het Hebreeuws een heel concreet begrip. (...)De tweeëntwintig letters omvatten de hele kosmos en de hele Torah. Tussen God en mens zijn er slechts die tweeëntwintig letters. God zelf kan er niet buiten, zo leert een rabbijns gezegde. " (uit: Leven met de Psalmen Deel III, blz. 372 passim).
Deze Psalm is een acrostichon of alfabetpsalm, dwz dat elk vers (of hier elke groep van 8 verzen) begint met de volgende letter van het Hebreeuwse alfabet. De psalm telt dus 22 x 8 verzen. 
In onderstaand schema zien we het Hebreeuwse alfabet (eerste kolom) met de naam van de letter (kolom 5) en dan in kolom 6 het begrip dat daarbij hoort, én in de laatste kolom zien we ook hoe een rekenwaarde wordt gegeven aan elke letter. 




Dus, kiezen voor een vers uit deze Psalm is binnenstappen op een bijzondere speelplaats.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten