2020 Beethovenjaar

 250 jaar geleden werd in Bonn Ludwig von Beethoven geboren, iemand die zou uitgroeien tot een van de belangrijkste klassieke componisten. Op een heel onverwachte plek kwam ik hem enkele dagen geleden tegen.

Omdat in deze herfstige coronatijden het niet altijd kommer en kwel moet zijn, laat ik je meelezen uit het 'geestelijke dagboek' van de Amerikaanse trappist Thomas Merton "Conjectures of a Guilty Bystander".  Dit werd in het Nederlands vertaald en uitgegeven als "Oplettende toeschouwer" (Desclée De Brouwer, Brugge, 1969). Naast vele diepgravende, essayachtige bedenkingen over zijn tijd (periode 1957-1966) met thema's als de bewapeningswedloop, de spanningen tussen Amerika en de Sovjet-Unie, de vredesbeweging, de industrialisatie, zijn er ook terloops wat alledaagser  thema's zoals het weer of het dagelijkse leven in het klooster waar hij leefde (Abdij Gethsemani in Kentucky). Van tijd tot tijd lees ik enkele bladzijden uit dit dagboek (met zijn ongedateerde korte teksten) dat mij altijd weer verbaasd omdat het toch zo actueel blijft en omdat Merton zo scherp de menselijke geest blootlegt.  Vanuit de stilte van de abdij was hij inderdaad een zeer oplettende toeschouwer. Maar zo kwam ik ook Beethoven tegen...

"Er wordt muziek gemaakt voor de koeien in de schuur waar ze gemolken worden. Regels werden vastgelegd en bevestigd: er zou voor de koeien enkel gewijde en geen "klassieke" muziek gespeeld moeten worden. De muziek moet er zijn opdat de koeien meer melk zouden geven. En gewijde muziek om de ingetogenheid van de broeders die in de schuur werken, te vrijwaren. Het is nu al een hele tijd dat er gewijde muziek wordt gespeeld in de schuur waar gemolken wordt. Maar de koeien hebben niet méér melk gegeven. En de broeders waren niet ingetogener dan te voren. Ik geloof dat de koeien nu gauw naar Beethoven zullen mogen luisteren. Wij zullen dan klassieke, wellicht wereldlijke melk krijgen en de abdij zal floreren."

En dan heeft hij later deze notitie aangevuld.

"(Later: Het was zo. Alle heuvels dreunen van Beethoven. De abdij heeft gefloreerd. Maar de broeder die voor de muziek moest zorgen, ging weg." (Oplettende toeschouwer, blz. 195)

Winteruur : donkere dagen

 Dit weekend schakelen we over van zomeruur naar winteruur. Het wordt 's avonds vroeger donker terwijl dit op zich al de donkerste periode van het jaar is. Bij deze gelegenheid twee teksten over licht en geloof, twee teksten van een totaal verschillende orde maar die in mijn aanvoelen toch elkaar goed aanvullen.

Er is eerst de Nederlandse dichter Hans Andreus met een gedicht uit zijn bundel "Om de mond van het licht" .

Het licht

beweegt de mensen,

het licht beweegt 

met de mensen

er tegenin

mee,

blijft

de omgekeerde

richting aangeven.

(Andreus, Hans, Verzamelde gedichten, uitg. Bert Bakker, 1985, blz. 844)

En dan de twee tekst is een citaat uit de pauselijke omzendbrief Lumen Fidei (Het licht van het geloof), een brief die is ontworpen door paus Benedictus XVI maar voltooid en uitgebracht door paus Franciscus. Uit dit schrijven van 2013 een korte passage die zeker in deze Covid-19 tijden mag gehoord worden.

"Het geloof is geen licht dat heel onze duisternis verdrijft, maar het is een lamp die onze schreden begeleidt in de nacht, en dat is voldoende voor de weg die we moeten gaan. God biedt de lijdende mens geen redenering aan die alles verklaart, maar geeft zijn antwoord in de vorm van een begeleidende aanwezigheid en een geschiedenis van het goede, die zich verbindt met elk lijdensverhaal om daarin een deur naar het licht open te zetten." (uit: Het licht van het geloof, uitg. Betsaida, 2013, nr. 57, blz. 116-117)

Nu het winteruur ingaat en voor vele mensen in deze ongewone corona-tijden alles donkerder wordt dan ze ooit hadden voor mogelijk gehouden, mogen we onze hoop blijven stellen op God, het licht dat ons begeleidend nabij wil zijn. 

Als God ons thuisbrengt...

De Nederlandse dichter en priester Huub Oosterhuis (°1933) bewerkte een aantal psalmen tot liedteksten die dan vaak succesvol op muziek werden gezet door Bernard Huijbers. Zo'n héél bekend lied is de omtaling van psalm 126 : Als God ons thuisbrengt uit onze ballingschap, dat zal een droom zijn.

Wie wil kan dit lied beluisteren via deze link :https://www.liedboekcompendium.nl/lied/126a-als-god-ons-thuisbrengt-uit-onze-ballingschap-9_9_6

(eigen foto van 
expostie Marc Deconinck)

Dit psalmlied willen we graag interpreteren als een belofte voor het hiernamaals of voor een verre toekomst, nadat we eerst gezwoegd hebben en allerlei onheil hebben verdragen. De Joodse interpretatie van de Thora en andere geschriften wil nooit ingaan op deze verleiding van een leven na dit leven. Alle Bijbelse teksten willen altijd aanzetten om het heden om te vormen tot meer humaniteit. Dus nu zeker en vast ook: in deze Covid-19 tijden voelen we ons in ballingschap, ver weg van ons gewone doen, verbannen naar een land van moeras en mist. We voelen ons ook voor een deel dakloos, onbeschut tegen wat komen kan. In de tentoonstelling "Thuiskomen" met schilderijen van mijn echtgenoot, Marc Deconinck, [te zien in de Rodenburgkapel in Marke(Kortrijk) (Cisterciënzerplein- Karel Van Manderstraat)] kunnen we misschien onze eigen kwetsbaarheid in deze coronatijden herkennen. 
Deze expo kan ons doen beseffen dat we nu, in onze samenleving, kunnen thuiskomen uit onze ballingschap als wij de dakloze en behoeftige medemens ook een onderkomen en ondersteuning aanbieden, als wij de onrust van anderen onderdak bieden door onze luisterbereidheid en onze hoop.  Dus een expo de moeite waard...

Nog te zien op zaterdag 17 en 24 en op zondag 18 en 25 oktober, telkens van 15u tot 18u. Een deel van eventuele verkoop gaat naar vzw. De Kier van Kortrijk.

 

Ik was dakloos en je hebt mij onderdak geboden...

In het Jezusverhaal dat Mattheus vertelt is de ultieme afweging die Jezus maakt om iemand al dan niet tot zijn volgelingen te rekenen niet hoeveel godsdienstige oefeningen je hebt gedaan (gebeden, vieringen, ...) maar hoe je hebt gehandeld ten aanzien van de onaanzienlijken van onze aarde.  In een didactisch duidelijk beeld, in een klare communicatie zegt hij dat op het einde van de rit er twee groepen zullen zichtbaar worden, hij noemt ze de schapen en de bokken. De schapen mogen aan de rechterkant gaan van de Vader. Jezus zegt dan: "Dan zal de koning tegen de groep rechts van zich zeggen : Jullie zijn door mijn Vader gezegend, kom en neem deel aan het koninkrijk. ...Want ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling en jullie namen mij op, ik was naakt en jullie kleedden mij." Als ze dan vragen waar of wanneer ze hun koning zo zagen zal de koning hun antwoorden : "Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusgters, dat hebben jullie voor mij gedaan." (Mat. 25, 34-40 passim)

Om ons te beschermen tegen de wisselvalligheid van de natuurelementen kleden wij ons en bij uitbreiding is het huis van iemand haar of zijn tweede 'kleed'. Daarom zetten vele christenen zich dagdagelijks in voor mensen zonder thuis of zonder dak boven hun hoofd.  Want iemand onderdak bieden is als het ware hem aankleden om zo zijn naaktheid te bedekken. Zo'n organisatie is vzw De Kier in Kortrijk. Op donderdag 22 oktober om 19u30 organiseert deze groep een informatieavond over daklozen in de Rodenburgkapel in Marke (Karel van Manderstraat). Wie wil kan zich inschrijven via deze link: https://dekier.weebly.com/activiteiten.html

                                  

                          Aanleiding van deze avond is een tentoonstelling rond het thema
"Thuiskomen" met schilderijen van Marc Deconinck. Tijdens de lock down schilderde hij heel wat werken rond daklozen. Juist in de periode dat iedereen in zijn kot moest blijven én dat net die groep mensen géén kot hebben. Hoe doe je dat dan??? Deze expo is een aanrader en bij eventuele verkoop van werken is een deel van de opbrengst ten voordele van vzw De Kier.

Op de affiche vind je alle informatie over de tentoonstelling en op de website van de artiest  http://www.marcdeconinck.com/342-2/ kan je al even rondneuzen hoe zijn werk eruit ziet.

Een uitgestoken hand...

 Enige jaren geleden had ik het genoegen op bezoek te mogen in het atelier van de toen al stokoude priester-dichter-beeldhouwer Omer Gielliet in Breskens (Zeeland - Nederland)(°1925-+2017). Vrienden hadden voor deze -aangename- verrassing gezorgd. 

Al grasduinend in mijn foto-archief kwam ik opnieuw uit bij deze bijzondere figuur. Vorig jaar in april bezocht ik de begijnhofkerk in Brussel en daar was werk van Gielliet te zien, nl.  een sculptuur en een meditatie bij dit beeld. 

Tegenover polarisatie en elk ander doodmeppen met slogans en eigen gelijk past slechts één antwoord: dialoog, luisteren en een uitgestoken hand.