In de vorige berichten op deze blog zagen we Bill Viola die zich inspireert op bijbelse (vb. zondvloed) of christelijk-spirituele (vb. Catharina van Siëna) verhalen. Inhoud en titel wijzen al een weg naar een 'sacred' gebeuren. De meeste verbeeldingen van bijbelse of christelijke-spirituele verhalen zijn gemaakt én bedoeld voor plaatsen voorbehouden voor de eredienst (kerken of kapellen, of privè-devotie bij kleinere panelen zoals gemaakt door Memling e.a.). Deze beelden versterken de intentie van de bezoeker die wil bidden of mediteren of herbronnen. Hedendaagse kunstwerken worden meestal niet gemaakt in functie van zo'n religieuze praktijk.
 |
| (©France Inter Three Women 2008) |
Bill Viola ontwerpt en maakt zijn video's voor een museale context en een 'museaal' publiek, ook al worden deze soms opgesteld in religieuze gebouwen. Wie zich echt laat aanspreken door zijn werk, ontkomt toch niet aan de idee dat er meer gebeurt dan een droge esthetische ervaring. Er verschijnt een dimensie van filosofie / spiritualiteit / religie in de ervaringsachtergrond van de toeschouwer. Dan komen er andere vragen bij, die niet alleen blijven stilstaan bij de technische realisatie van de video of bij de formele uitwerking van een thema. Bill Viola wil ons blijkbaar uitnodigen tot bezinning, maar over wat? En hoe probeert hij dan toch een 'sacraal' moment van beschouwing te creëren?
In 2015 heeft de conferentie van Duitse bisschoppen opdracht gegeven aan Isabelle Malz om een tentoonstelling te organiseren rond het thema 'religie in de hedendaagse kunst'. Aanleiding was het herdenken van de afsluiting van het Tweede Vaticaans Concilie vijftig jaar eerder. Dat leidde tot een mooie en grote tentoonstelling in Düsseldorf onder de titel :"The Problem of God" waarin de curator carte blanche kreeg van haar opdrachtgevers. In een van de essays in de catalogus van deze expositie schrijft David Morgan over de videokunst van Bill Viola :
"Viola voelt zich aangetrokken tot de grote thema's van religie en mythe - dood, wedergeboorte, pathos, metamorfose - juist omdat hij wil dat zijn kunst die reikwijdte heeft, op die schaal kan spreken." (eigen vertaling ; cataloog blz. 56). Of zoals deze het even ervoor formuleerde: Viola richt zich tot een gemeenschap van mensen die zich willen bezinnen over het algemeen menselijke.
Hoe Viola dat doet weet iedereen die al ooit een video van hem heeft gezien. De traagheid van het beeld nodigt de toeschouwer uit om te vertragen, om stil te staan bij de beelden en zo misschien ook stil te worden bij zichzelf en zich af te vragen welke beelden van dood, passie, verandering of wedergeboorte hij of zij kan terugvinden in zijn of haar eigen levensgeschiedenis; welke gevoelens er bij haar of hem opspelen in de confrontatie met de grote levensvragen... Viola wil ons helpen uit de tredmolen van het dagelijkse jachtige leven te stappen om stil te worden en onze aandacht te leggen buiten onszelf.
Hierbij twee korte fragmenten uit een video uit 2001 met de titel : "Silent Mountain" (de stille berg)...of hoe je reageert als je plots met een onoverzienbaar obstakel wordt geconfronteerd. Het 'wat' hij wil tonen en het 'hoe' hij dat doet zie je in deze fragmenten: menselijke emoties en extreme traagheid. Doordat er geen klank is wordt de toeschouwer nog intenser aangesproken. Het eerste fragment toont een totaalbeeld van de video-installatie.
En dan nog een tweede fragment met enkel het mannelijke personage: we zien 'de wellicht luidste schreeuw in een video' zoals een toeschouwer dit fragment becommentarieerde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten