In deze reeks over de videokunstenaar Bill Viola zocht ik wat die nieuwe 'heilige' beelden voor onze tijd kunnen betekenen?
Afsluiten wil ik met de belangrijke vaststelling dat het menselijke lichaam centraal staat in de video's van Viola. Daarom zou ik hem door en door christelijk willen noemen. Wat christenen onderscheidt van joden en moslims is hun overtuiging dat de mens Jezus van Nazareth de incarnatie is van God of met andere woorden dat we in het verhaal van de mens Jezus God zelf mogen zoeken én vinden. De God van Jezus Christus is niet vies van ons mensen, hij is zelf mens geworden. Hij is niet afkerig van ons lijden, want hij heeft zelf geleden tot de dood toe.
"Ecce homo - Zie de mens".
Nadat Jezus werd gevangen genomen en door de soldaten werd bespot, werd hij voorgeleid voor de Romeinse landvoogd Pilatus. Johannes schrijft in zijn evangelie (hoofdstuk 19, vers 5) : "Dan komt Jezus naar buiten; hij draagt de doornenkroon en de purperen mantel. Hij - Pilatus- zegt tot hen : Ziehier, de mens!"
De mens tonen is hier ook God tonen.
En Viola toont ons de mens, en dus ook God -als we ons daarvoor willen openstellen-. De christelijke God is geen God van en voor intellectuelen, hoezeer sommigen dat ook zouden willen. En het mensbeeld van Bill Viola is ook niet van en voor intellectuelen.
Hij zegt ergens : "In deze tijd wordt het lichaam als authentiek instrument verwaarloosd en/of verworpen. In de nieuwe media (video en film) is de lichamelijkheid als zodanig over het hoofd gezien omdat het literaire en theatrale alles in de schaduw zet. Intellectuelen blijven heel wantrouwig voor alles wat tot de geest spreekt door middel van lichamelijkheid. " (eigen vertaling van passage uit :Bill Viola in de serie "paroles d'artiste", blz. 54 bij Fage éditions, Lyon, 2019)
En is dat nu niet juist de kern van het christendom? Een verhaal dat tot de geest spreekt door middel van lichamelijkheid!
Door de on-middellijkheid van het menselijke lichaam kan een direct contact ontstaan, niet gefilterd of geprangd of verminkt door de ratio, een contact waar God mogelijk wordt als liefde en leven.
Ergens in zijn dagboek schrijft Bill Viola : "Kunst is voor mij een poging om de ziel wakker te maken, want we leven in een industriële wereld die het liefste de ziel slapend zou houden." (ibidem, blz. 3)
Heilige beelden willen de ziel wakker maken. Bill Viola slaagt daar wonderwel in.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten