6 oktober 2021

Iconen - Icons - vroeger en nu - 2 -

 In een vorige bericht introduceerde ik de tentoonstelling "Icons" in de Brusselse Villa Empain (nog tot half november). 
In de vroegere schermkamer hangen de meeste traditionele iconen samen, geflankeerd door het werk van de hedendaagse kunstenaar Fabrice Samyn.
Een aantal fraaie iconen uit de 16e en de 19 eeuw worden in deze verduisterde kamer getoond, mooi belicht zodat de gouden tinten helemaal tot hun recht komen. Het geheel ademt iets sacraals, tegelijk heel rijk én heel menselijk. 
Door de doordachte opstelling ontstaat in deze schermkamer een mooie dialoog tussen een deësis (ca. 1800-1835), drie titelloze werken van Samyn uit een reeks met titel "Feu l' icône en feu"(2016) en de icoon "De brandende struik" (ca. 1600).
De Deësis is een belangrijke compositie die in de Orthodoxe kerken meestal een centrale plaats inneemt op de iconostase wand die het priestergedeelte scheidt van de ruimte voor de gewone gelovigen. De Deësis bestaat uit drie figuren, centraal de Christus als goddelijke leraar geflankeerd door de Moeder Gods en Johannes de Doper.
(eigen foto)


De reeks "Feu l'icône en feu" of in het Engels vertaald als "Burning is Shining" bestaat uit panelen hout (32,5 x 25,5 cm) die verbrand werden en dan met bladgoud bekleed. Het bladgoud is als een knipoog naar de gouden achtergrond van iconen en het door brand geblakerde hout doet natuurlijk denken aan de Godsverschijning aan Mozes. In de Naardense bijbelvertaling lezen we het zo:
"Dan laat zich aan hem[Mozes] zien : de engel van de Ene in een vuurvlam uit het midden van de Sinaïdoorn; hij ziet het aan : ziedaar, de Sinaïdoorn gloeit in het vuur en de Sinaïdoorn wordt niet verteerd!" (boek Exodus hfst.3,2)
(eigen foto)


De icoon "De brandende struik" verwijst natuurlijk ook naar deze Godsopenbaring, maar ze verbindt daarin een orthodoxe allegorische uitleg van deze tekst. Het brandende braambos is zo de voorafbeelding van de incarnatie van God in Christus, waarbij Maria in haar maagdelijkheid wordt vereenzelvigd met de brandende maar niet verteerde woestijnstruik. De icoon werd omstreeks 1600 geschilderd.
(eigen foto)




Geen opmerkingen:

Een reactie posten