Iconen - Icons - vroeger en nu - 3 -

 Zoals in vorige berichten wil ik verder op verkenning in de tentoonstelling die nog loopt in de Brusselse Villa Empain : ICONS.

(Andrea Solario - ©kunstkopie.nl)

Ik was bijzonder getroffen door een werk van de Amerikaanse artiest Titus Kaphar. Deze jonge Afro-Amerikaan (°1976) herbekijkt de traditionele kunstgeschiedenis en probeert de tijdloze waarde van de geschiedenis te tonen. Hij toont ons in de Villa Empain een soort 'Ecce Homo'-scene. Jezus bekleedt met een mantel, een doornenkroon en een rietstengel in de hand, tentoongesteld aan de spottende soldaten in het paleis van Pilatus. 

We kunnen hierbij lezen in het evangelieverhaal van Mattheus :"Ze kleden hem uit en leggen hem een scharlaken mantel om; ze vlechten van doorntakken een kroon en zetten die op zijn hoofd, met een rietstaf in zijn rechterhand" (MT. 27, 28-29). 

In de kunstgeschiedenis is deze scene meermaals getekend, geschilderd en gebeeldhouwd. Zo bijvoorbeeld ook de Milanese Renaissance schilder en leerling van Leonardo da Vinci, Andrea de Solario (1460-1524) en zijn 'Ecce Homo' (afbeelding zie hierbij). 

Titus Kaphar nu schildert ook een Christusfiguur, met paarse mantel, rietstok en doornenkroon, maar hij bedekt de figuur zelf met een zwarte korrelige ondoorzichtige laag teer. De artiest geeft zijn werk de titel Created in his Likeness (geschapen naar zijn beeld) (cfr. Genesis hoofdstuk 1, vers 27).

Hierover lees ik in de catalogus : "Hoe zou God eruit zien die 'de mens naar zijn evenbeeld schiep'? Wat zouden zijn gelaatstrekken zijn in de verbeelding van een Afrikaan, een westerling of een oosterling?"

(eigen foto : Titus Kaphar : Created in his Likeness)

Het brengt mij bij de evangeliepassage waar Jezus in zijn lering over het Laatste Oordeel zegt dat hij de schapen van de bokken zal scheiden. De schapen mogen het Rijk binnengaan omdat ze barmhartig waren tegenover anderen. Zij hadden zich evenwel afgevraagd: waar hebben we U hongerig, dorstig, naakt, ziek enz. gezien? En dan zegt Jezus: wat je doet aan de minsten der mensen heb je aan mij gedaan. (Mattheus 25)

Geen goud, geen glitter op dit schilderij, maar toch een heel christelijke icoon.