Raam met uitzicht - 5 -

 We zijn gekomen aan de laatste lijnen van het gedicht Perspectief van de Leuvense dichter Jos Stroobants uit zijn bloemlezing uit eigen werk : Tijd opent zich als nieuwe wijn (uitg. P, Leuven, 2021, blz.155).

Ik herneem nog even het gehele derde deel van het gedicht.

En als de tijd nu eens bewoonbaar was -

een mantel veiligheid, een open raam,

een oefenplaats voor telkens nieuwer tijd

in nieuwer mensen, en aan ons voorbij?

(We woonden vrijer dan, we spraken helder,

en we vloeiden in elkander over.)

De laatste regels lijken voorzichtige dromen, tussen haakjes, in voorwaardelijke wijs. Hoe zou de niewere mens er kunnen uitzien als hij erin slaagt een mantel veiligheid te zijn voor andere mensen en als hij kan kijken vanuit een altijd open raam en als hij in deze inspanningen blijft volharden? Er zou meer vrijheid zijn. We zouden klare taal spreken, zonder moeilijkdoenerij, zonder anderen te willen overdonderen door onze woorden, zonder dubbelzinnigheden. We zouden in elkander overvloeien : mijn ik zou open staan voor de andere en de andere toelaten zonder dat het een bedreiging moet zijn. Zo lees ik het.

(Toni Zenz :
Houd mij niet vast)

De utopia van More was het uitgangspunt van dit gedicht, maar de dichter gaat daaraan voorbij, zoals hijzelf aangeeft in de ondertitel. De dromen van een nieuwer tijd blijven utopie als ze alleen mensenwerk zijn. De ethicus Roger Burggraeve zegt iets wat hier nauw bij aansluit in zijn interviewboek  "Hoog tijd voor een andere God" (Davidsfonds, 2015). "Christenen belijden dat Jezus is opgestaan uit de dood. Verrijzenis is echter niet hetzelfde als onsterfelijkheid van de ziel of de geest. Het betekent wel dat niet de dood maar de liefde het laatste woord heeft.(...)Verrijzenis is niet alleen opstanding, maar ook opstandigheid, een protest tegen de vernietiging van de mens. (...) Daarom schiet voor christenen artikel 2 van de preambule van de Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) tekort :'...dat de komst van een wereld, waarin de mensen vrijheid van meningsuiting en geloof zullen genieten, en vrij zullen zijn van vrees en en gebrek, is verkondigd als het hoogste ideaal van iedere mens...' Dat 'het hoogste ideaal' zich binnen deze wereld situeert, is er te veel aan, zeker in het licht van het blijkbaar onuitroeibaar verlangen van mensen en gemeenschappen in alle tijden, culturen en religies naar iets wat dit leven overstijgt en een 'liefde sterker dan de dood'. " (ibidem, blz. 196-197). Dit boek is zeker aan te bevelen om onze gedachten over menszijn en God nieuwer te maken, te her-vormen om ons te oefenen voor nieuwer tijden. Zo kunnen we onszelf ontdekken bij ons verlangen naar bewoonbare tijden. En zo we kunnen God ontdekken als een mantel veiligheid, als een open raam of zoals de Nederlandse theoloog van het jaar, pater Thomas Quartier God probeert te omschrijven als het "Open einde van je verlangen" (cfr. zijn boekje met deze titel uitgegeven bij Adveniat in 2020).

Een aantal beelden en ideeën naar aanleiding van deze enkele lijnen vind ik ook verklankt en verwoord in een kerklied, waarmee ik deze kleine reeks wil afronden.